Üniversite öğrencilerinde aşka ilişkin tutumlar, kişilik özellikleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkilerin cinsiyet ve mevcut ilişki durumu bağlamında incelenmesi

Abstract

Aşk insanlığın varoluşundan bu yana, kişilerin hayatlarının en önemli parçalarından biridir. Romantik ilişkilerde yaşanan zorluk ve problemlerin kişinin hayatındaki işlevselliğini etkilediği düşünüldüğünde incelenmesi gereken bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kişilerin romantik ilişkileri yaşayış biçimleri ile kişilik özellikleri ve yetişkin bağlanma türlerini inceleyerek aralarındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmaya, 119’u kadın, 116’sı erkek olmak üzere toplamda 235 üniversite öğrencisi katılmıştır. Veri toplamak amacıyla katılımcılara, Kişisel Bilgi Formu, Aşka İlişkin Tutumlar Ölçeği (LAS), Beş Faktör Kişilik Envateri (NEO-PI-R) ve Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYE) uygulanmıştır. Hipotezlerin test edilmesi ve araştırma sorularının yanıtlanması amacıyla t test analizi ve korelasyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular; kadın katılımcıların duygusal dengesizlik (nevrotizm) kişilik ve kayıtsız bağlanma alt boyutlarında erkeklere göre daha yüksek puan aldıkları yönündedir. Erkek katılımcılar ise oyun gibi aşk ve özgeci aşkta kadın katılımcılara kıyasla anlamlı ölçüde daha yüksek puan elde etmişlerdir. İlişkisi olan katılımcıların, ilişkisi olmayan katılımcılara kıyasla tutkulu aşk, arkadaşça aşk ve özgeci aşk boyutlarında anlamlı ölçüde daha yüksek puanlar elde ettikleri görülmüştür. Korelasyon sonuçlarına göre; tutkulu aşkın duygusal dengesizlik ve kayıtsız bağlanma ile arasında negatif ilişki bulunurken; sahiplenici aşk ile duygusal dengesizlik ve saplantılı bağlanma arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Uyumluluk kişilik alt boyutunun oyun gibi aşk ile arasında negatif bir ilişki görülürken; mantıklı aşk ve arkadaşça aşk arasında pozitif bir ilişki vardır. Ancak arkadaşça aşkın duygusal dengesizlik ve kayıtsız bağlanma ile arasındaki ilişki negatiftir. Mantıklı aşkın sorumluluk alt boyutuyla arasındaki ilişki pozitif olurken, duygusal dengesizlik ile arasındaki ilişki negatiftir. Özgeci aşkın hiçbir kişilik ve bağlanma boyutlarıyla anlamlı bir ilişkisi bulunmamıştır. Ayrıca, kayıtsız bağlanmanın dışa dönüklük ile negatif bir ilişkisi bulunurken; duygusal dengesizlik ile arasında pozitif bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. Saplantılı bağlanmanın hiçbir kişilik boyutuyla ilişkisi yoktur. Çalışmanın sonuçları literatürdeki ilgili bulgular bağlamındatartışılmıştır.

Since the existence of mankind, love has been one of the most important part of people’s lives, It is a phenomenon that should be studied, when it is considered that the difficulties and problems that exist on romantic relationships affect the functionality of people. The purpose of this study was to examine love attitudes, personality traits and adult attachment styles of people and explain the relationship between each other. İn order to fulfill this purpose, total 235 college students that 119 of them were female and 116 of them were male attend to the study. In order to collect data fromparticipants Personal Information Form, Love Attitude Scale (LAS),Big Five Personality Inventory (NEO- PI- R) and Experiences in Close Relationships Scale II (ESC-II) were used. To test hypotheses and problems of the study, t test and correlation analyses were done. Results show that women had higher scores than men in neuroticism and avoidant attachment subdimensions. Men had higher scores than women in LUDUS and AGAPE. The participants who are in a relationship had significantly higher scores than the others who are not in a relationship at LUDUS, STORGE and AGAPE. According to results of the correlation analyses, EROS is negatively correlated with neuroticism and avoidant attachment, whereas MANIA is positively correlated with neuroticism and preoccupied attachment dimensions. Personality trait of agreeableness is negatively correlated to LUDUS, it is positively correlated to PRAGMA and STORGE. However, STORGE has a negative correlation with neuroticism and avoidant attachment. The correlation between PRAGMA and conscientiousness is positive, while the correlation between PRAGMA and neuroticism is negative. AGAPE has no significant correlational relationship with any personal traits or attachment styles. Avoidant attachment is negatively correlated to extraversion whereas it is positively correlated to neuroticsm. The correlation between preoccupied attachment and the personality traits was not found. The results of the study were discussed in the context of literature.