Yaşlı hastalarda tedavi süreçlerindeki düşme riskinin ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma 65 yaş ve üstü yaşlı hastalarda son bir yıl içinde yaşadıkları düşme veya düşme riski ile ilgili faktörlerin değerlendirilmesi amacı ile kesitsel tipte tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul’da üç büyük özel hastane ve bir üniversite hastanesinde yatmakta olan 65 yaş üstü 125 hasta oluşturmuştur. Araştırma Nisan –Haziran 2010 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından literatür bilgisinden yararlanılarak hazırlanan “Hasta Tanılama Formu” ve “Standardize Mini-Mental Test”, “Barthel İndeksi”, “Hendrich II Düşme Riski Modeli” kullanılarak hastalarla yüz yüze görüşme ve hasta dosyaları incelenerek toplandı. Elde edilen verilerin istatistiksel analizi SPSS (Statistical Package for Social Sciences) programı kullanılarak gerçekleştirildi. Yaş ortalaması 73,42 ± 6,41 olan bireylerin %84,8’inde kronik hastalık öyküsü olduğu, %76’sının günlük yaşam aktivitelerini sürdürmek üzere yardımcı araç kullandığı, %68’ inin şimdiki hastane yatışı sırasında invazif girişim geçirdiği ve hastaların evde kullandıkları ilaçların ortalama sayısı 4,46 ± 2,41, hastanede kullandıkları ilaçların ortalama sayısının 6,72 ± 3,00 olduğu belirlendi. Bireylerin son bir yıl içinde düşme durumları sorgulandığında, %32,8’inin de son bir yıl içinde düştüğü ve düşen hastaların % 70’inin ev içi ortamda düştüğü belirlenmiştir. Araştırmada, bireylerin en az bir kronik hastalık öyküsü olduğu, kullandıkları ilaç sayısının ve türünün fazla olduğu, büyük çoğunluğunun yardımcı araç kullandığı ve fonksiyonel olarak bağımlı olduğu görüldü. Bu bulgular 65 yaş üstü bireylerde düşme prevalansının ve düşmeyi artıran risk faktörlerinin yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle hemşirelerin yaşlı hastalarda düşme risk faktörleri ve önlemleri ile ilgili değerlendirmeleri yapması; evde, toplumsal alanlarda ve sağlık kurumlarında gerekli önlemlerin bu doğrultuda alınması önerilmektedir.

This study is a cross sectional type descriptive study which aims to evaluate factors related to falls or risk of falls experienced by patients aged 65 and above in the last one year. Research sample comprises of 125 patients who are aged above 65, staying in three big private hospitals and a university hospital in Istanbul. Research was conducted in the dates between April and June 2010. Data were collected by face to face interview, examining patients’ files and by means of “Patient Diagnosis Form” and “Standardized Mini-Mental Test”, “Barthel Index”, “Hendrich II Risk for Falls Model” which were prepared with the help of literature information by the researcher. Statistical analysis of the obtained data was performed by the use of SPSS (Statistical Package for Social Sciences) program. Average age of the individuals was 73.42±6.41. 84.8% of them had chronic disease history, 76 % of them used auxiliary tools to continue their daily life activities, and 68% of them experienced invasive intervention during current hospitalization. Average number of medicines the patients used at their homes was 4.46±2.41, and the average number of medicines the patients used in the hospital was 6.72±3.00. When patients’ fall experiences were questioned, it was determined that 32.8% of them had fallen in the last one year and 70% of the fallen ones experienced these falls indoors. It was seen in the research that individuals had at least one chronic disease history, number and types of the medicines they used were high, majority of them used auxiliary tools and they were functionally dependent. These findings display that fall prevalence and risk factors that increase falling are high in the individuals above 65. Therefore, it is suggested that nurses should perform relevant evaluations about risk factors for falls and their prevention in elder patients; and required measures should be taken accordingly in public places and health institutions.