Obez bireylerde benlik saygısı ve beden algısının değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde beden ve ruh sağlığının bir bütün olduğu bilinmektedir. Birey, bedensel ve ruhsal yapısı, sosyal ve entellektüel yönleriyle ele alınması gereken bütüncül bir yapıya sahiptir. Beden kavramı, bedenin dış görünüşü ve iç yapısı ile ilgili bireyin tüm algı ve bilgisini içerir. Obezite, psikosomatik bir hastalık olarak değerlendirilmekte ve tedavisinde çok boyutlu bir terapi yaklaşımının gerekli olduğu düşünülmektedir. Benlik saygısı ve beden algısı yakın ilişkisi olan kavramlardır ve sebep sonuç ilişkisi şeklinde birbirlerinden etkilenirler. Bu çalışma; BKİ durumuna göre obezitenin benlik saygısı ve beden algısı düzeylerine etkisi incelemek amacı ile tanımlayıcı olarak planlanmış bir araştırmadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Bilgi Formu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (Rosenberg Self-esteem Scale), Beden Algısı (Body Image Scale) Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizi SPSS (Statistical Package for Social Sciences 17 Version) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya 816 kişi dahil edilmiştir. Çalışma soncunda BKİ’ne göre oluşturulan grupların arasında cinsiyet, yaş ortalamaları, medeni durum, çalışma durumu, alkol kullanımı arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Çalışmaya katılanların Rosenberg Benlik Saygısı ortalama puanı 10,98 ± 6,09 (dağılım: 0,00-30,00)’dır. BKİ kategorisine göre obezite arttıkça benlik saygısının azaldığı bulunmuştur. Katılımcıların Beden Algısı ortalama puanları 107,24 ± 23,13 (range:0,00-200,00)’dır. BKİ kategorisine göre obezite arttıkça beden algısının azaldığı bulunmuştur. Ayrıca algılanan beden ağırlığı arttıkça da beden algısı azalmaktadır. Benlik saygısı ile beden algısı tüm alt gruplarda korelasyon göstermektedir. Benlik Saygısı ve Beden Algısının düşük olmasını etkileyen faktörler incelendiğinde; Benlik Saygısı için BKİ dışında, eğitim, alkol kullanımı, çalışma durumu ve yaşın belirli oranlarda etkili olduğu; Beden algısı için ise BKİ dışında yaş ve algılanan gelir düzeyinin etkili olduğu gösterilmiştir. Obezite ile mücadelede, düşük benlik saygısı ve beden algısına etki eden faktörlerin gözden geçirilmesi; benlik saygısının arttırılması ve beden algısının düzeltilmesi için gerekli tedavilerin verilmesinin destek olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Nowadays, physical and mental health are known as the concept which are linked with each others. As holistic structure, individulas’s physical and mental health conditions needs to be taken into account with it’s social and intellectual aspects. The concept of body includes individual’s perception and knowledge regarding with external appearance and internal structure of the body. The obesity is evaluated as psychosomatic disease and thought that there is need for multidimensional therapy approach for its treatment. Self-esteem and body image are close meaning concepts and affected with each other in cause and effect relationship. This study is a research planed as descriptive which aims to investigate the affects of obesity over the level of self-esteem and body image according to BMI status. In research, as data collection method, it is used Data Sheet, Rosenberg Self-esteem Scale and Body Image Scale. The Statistical analysis of data collected is performed using SPSS (Statistical Package for Social Sciences 17 Version). 816 person is included into the study. As result of the study, the significant relationship was found between gender, average age, marital status, working status, alcohol use which are groups constituted according to BMI. The average value of Rosenberg Self-Esteem for the participants included the study is 10,98 ± 6,09 (range: 0,00-30,00). According to the BMI category it is found that; when ‘the obesity level’ increases, ’the level of self-esteem’ decreases. The avarage value of body image for the participants is 107,24 ± 23,13 (range:0,00-200,00). According to the BMI category when the obesity level increases, ‘the level of body image’ decreases. As well as when ‘the percieved body weight’ increases, ‘the level of body image’ also decreases. Additionally the self-esteem and the body image correlates within all sub-groups. When examining the reason that causes the low level of self-esteem and the body image; For the self-esteem; except BMI education, alcohol use, employment status and age is shown to be effective; For body image; except BMI age and perceived level of income is shown to be effective. In the fight against obesity, it is found that, the factors which have an effect on the the low level of self-esteem and the body image needs to be reviewed; the necessary treatment to increase the level of self-esteem and the body image can be applied as support.