İnmeli olguların özellikleri ve fonksiyonel durum sonuçları

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı, inme sonrası kliniğimize başvuran hastaların demografik özelliklerini ve fonksiyonel durumlarını belirlemek ve fonksiyonel durumlarını etkileyebilecek faktörleri değerlendirmekti. Gereç ve yöntem: İnme birimimize başvuran 193 inmeli hastanın demografik özellikleri, inme etyolojileri, inme risk faktörleri ve fonksiyonel durumları değerlendirildi. Fonksiyonel durum ölçütleri olarak, Barthel İndeksi (Bİ) ve Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçütü (FBÖ) kullanıldı. Ortalama ve standart deviasyonların karşılaştırılmasında “Student’s t test” ve “ANOVA”, korelasyon değerlendirmeleri için “Pearson korelasyon analizi” yöntemleri uygulandı. Bulgular: İnme birimimize başvuran hastaların yaş ortalamaları 61,43 ± 12,72 yıl olup, kadın ve erkek grupları nda yaş ortalamaları, hemisfer tutulumu, inme etyolojileri açısından fark belirlenmemiştir (p>0,05). Olguların %53,9’unda, erkeklerin %54,7’si ve kadınların %53,12’sinde dominant hemisfer hasarı saptanırken, tüm olguların %66,3’ünde iskemik etyoloji saptandı. Kadın ve erkeklerde inme etyolojisi açısından farklılık yoktu (p>0,05). İnmeli olgularda en sık görülen komorbid hastalık hipertansiyon (%72) olup, bunu kardiyovasküler hastalıklar, diabet ve geçirilmiş iskemik atak izliyordu. FBÖ alt gruplarından kendine bakım, transfer, hareket, tekerlekli iskemle kullanımı, toplam FBÖ skoru ve Bİ skor ortalamaları kadınlarda erkeklere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşüktü (p<0,05). FBÖ alt gruplarından sfinkter kontrolü, transfer, hareket, sosyal durum, FBÖ toplam skor ve Bİ skor ortalamaları dominant hemisfer lezyonu olanlarda dominant hemisfer lezyonu olmayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşüktü (p<0,05). Toplam FBÖ skor ve Bİ skor ortalama değerleri inmeden sonraki 7. aydan sonra ilk 3 ay değerlerine kıyasla istatistiksel olarak anlamlı olarak daha yüksekti (FBÖ için p<0,05; Bİ için p= 0,001). Eğitim düzeyi, meslek, inme etyolojilerine göre toplam FBÖ, FBÖ alt grup ve Bİ skor ortalamalarında istatistiksel düzeyde anlamlı farklılık yoktu (p>0,05). Çalışmamızda olgularımızın yaş ile toplam FBÖ skorları arasında negatif korelasyon bulunmaktaydı (r= 0,281, p<0,01). Kliniğimizde yatırılarak rehabilite edilen olgularda yatış günü başına FBÖ kazancı 0,32 ± 0,62 olup; yatış süresi ile toplam FBÖ, Bİ ve FBÖ kazancı arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır ( p>0,05). Sonuç: Kadın ve erkeklerde inme etyolojisi açısından farklılık olmayıp, inmeli olgularımızda en sık görülen komorbid hastalık hipertansiyondur; bu da inmeli hastalarda risk faktörlerinin modifikasyonunun önemini göstermektedir. İnme etyolojisi ve tutulan taraf farkı olmaksızın, tüm hastalarımız çeşitli düzeylerde fonksiyonel bağımlılık göstermekte, dominant hemisfer lezyonu olan hastalar, dominant hemisfer lezyonu olmayan hastalardan, fonksiyonelliğin çeşitli yönleri ve bağımsızlık açısından daha olumsuz etkilenmektedirler. Toplam FIM skorlarının yaş ile ters ilişkili bulunmuş olması, inmeli hastalarda fonksiyonel bağımlılığın ilerleyen yaşla arttığını göstermektedir. Erken dönemde motor, sonraki aylarda fonksiyonel iyileşmeyle devam eden kazançların rehabilitasyon programları ile desteklenmesi uygundur.

Objective: The aims of this study were to describe demographic characteristics, to evaluate functional status, and to assess factors that might influence the functional outcome of the stroke patients admitted to our clinic. Materials and methods: The demographic data, etiologies and risk factors for stroke and functional status of 193 stroke survivors were evaluated. The Functional Independence Measure (FIM) and Barthel Index (BI) were used to assess functional outcome of the patients. Variables were compared using &amp;#8220;Students t test&amp;#8221; and analysis of variance (ANOVA). &amp;#8220;Pearson correlation analysis&amp;#8221; was used to determine the relationship between variables. Results: The mean age of the stroke patients admitted to our clinics was 61.43&plusmn;12.72 years. There were no significant differences between male and females with regard to mean ages, affected hemispheres and stroke etiologies (p&gt;0.05). Hemispheric lesion in the dominant side was detected in %53.9 of all cases (in %54.7 of males and in %53.12 of females) and ischemic etiology was found in %66.3 of our stroke patients. The most frequent comorbid disease seen in our stroke cases was hypertension which was followed by cardiovascular diseases, diabetes and transient ischemic attack. The mean self care, transfer, mobility, using wheelchair subgroup scores of FIM, total FIM and Barthel Index were statistically significantly lower in women than those in men (p&lt; 0.05). The mean sphincter, transfer, mobility, social cognition subgroup scores of FIM, total FIM and Barthel Index were statistically significantly lower in stroke patients with dominant hemisphere lesions than in those with non-dominant hemisphere lesions (p&lt;0.05). Total FIM and Barthel Index mean scores were statistically significantly higher in the seventh month than those obtained in the third month (for FIM p&lt;0.05; for BI p=0.001). The FIM and BI mean scores did not differ significantly according to the education status, occupation and the stroke etiology (p&gt;0.05). However, there was a statistically significant positive correlation between total FIM and BI scores. Total FIM scores showed an inverse correlation with age in our stroke patients (r= 0.281, p&lt;0.01). FIM gain per day of hospitalization was 0.32&plusmn;0.62 in our hospitalized stroke patients. There were no statistically significant correlation between length of stay and total FIM, BI and FIM gain scores (p&gt;0.05). Conclusion: There were no significant differences between male and females with regard to stroke etiologies. The most frequent comorbid disease seen in our stroke cases was hypertension; therefore, modification of comorbid diseases is very important. Regardless of affected hemispheres and stroke etiologies, all stroke patients were functionally impaired, patients with dominant hemisphere lesions being more impaired than those with nondominant hemisphere lesions. Total FIM scores showing an inverse correlation with age indicated that functional impairments increase with age in stroke patients. Gains achieved as motor gains in the early periods following the disease, which subsequently proceeds as functional gains should be supported with rehabilitation programs.