Mesleki kas iskelet risklerinin değerlendirilmesinde qec ölçeğinin (quick exposure check-hızlı maruziyet değerlendirme) Türkçe uyarlamasının güvenilirliği

Abstract

Amaç: İş ile ilgili aktiviteler sonucunda gelişen işe bağlı kas iskelet hastalıkları (MKİH) endüstrileşmiş ülkelerde yaygın bir sağlık sorunudur ve sakatlığın önde gelen nedenlerindendir. MKİH için risk faktörlerine maruziyet ve maruziyette değişim gözlemsel değerlendirme teknikleri ile ölçülebilir. Li ve Buckle tarafından 1998'de geliştirilen QEC-HMD (Quick Exposure Check- Hızlı Maruziyet Değerlendirme) bu yöntemlerden birisidir. Çalışmanın amacı, temizlik işlerinde çalışanlarda QEC ölçeğinin Türkçe çevirisinin güvenilirliğini araştırmaktır. Gereç ve yöntemler: Çalışma İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesinde, temizlik işlerinde çalışan 200 kişi arasından randomizasyon ile seçilen 20 kişinin değerlendirmesi ile yapıldı. Test yeniden test güvenilirliğinde sınıf içi korelasyon katsayısı (SKK) ve Bland Altman metodu kullanıldı. Bulgular: QEC'nin madde ve tüm ölçek korelasyon katsayıları 0.589 ile 1 arasında bulundu. QEC maddeleri arasında el bileği pozisyonu, bel pozisyonu, taşıt kullanımı, iş periodu istatistiksel olarak güvenirliği en yüksek olanlardı. Sonuç: QEC ölçeğindeki maddelerin güvenilirliği genellikle orta-iyi idi. Bu sonuçlarla, QEC ölçeğinin MKİH risklerini değerlendirmede iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışanlara ve endüstriye yararlı olacağını düşünüyoruz.

Objective: Work Related Musculo-Skeletal Disorders (WRMSDs) are a common health problem and one of the major causes of disability. Exposure to risk factors of musculoskeletal disorders and the change in exposure can be measured by observational assessment techniques. One of the techniques is QEC (Quick Exposure Check), which was developed by Li and Buckle in 1998. This study was designed for translation of Quick Exposure Check in Turkish and investigation of its' reliability among cleaners. Materials and Methods: The study was conducted among 20 cleaners who were randomly chosen from 200 subjects working at Istanbul University, Istanbul Medical Faculty Hospital. Test-retest reliability of QEC was investigated by intraclass correlation coefficient (ICC) and Bland Altman method. Results: The reliability coefficients of QEC items were found between 0.589 and 1. Among those QEC items, wrist hand position, back position, using vehicle, work period, were found as the statistically most reliable items between measurements. Conclusion: The items' reliability of QEC was generally fair to good. For this reason, we suggest that, QEC would be helpful for the evaluation of WRMSD risk assessment to those who work in the field of work health and safety in the industry of Turkey.