Serebrovasküler atak sonrası kognitif fonksiyon ve duygu-durum değişiklikleri

Abstract

Orta yaş ve üzeri popülasyonda dünyada ilk sıradaki özürlülük nedeni olan serebrovasküler atak, gelişen motor fonksiyon bozukluğu yanısıra kognitif fonksiyonların gerilemesi, duygu-durum değişiklikleri ile hastaların günlük yaşam aktivitelerini önemli derecede etkilemektedir. Çalışmamızın amacı, inme sonrası hastaların bilişsel fonksiyon ve duygu-durum değişikliklerini değerlendirmek ve sağlıklı kişilerin değerlendirmeleri ile karşılaştırmaktı. Bu amaçla serebrovaskuler atak geçirmiş 43 hasta ile yaş, cins ve eğitim düzeyi eşleştirilmiş 39 sağlıklı kişinin kognitif fonksiyon ve depresyon düzeyleri “Mini Mental Durum Muayenesi (MMDM)” testi ve “Beck Depresyon Ölçütü (BDÖ)” ile değerlendirildi. Hastaların yaş ortalamaları 58.60±12.53 yıl olup MMDM puan ortalamaları 21.79±6.53’dür; inmeli 26 kişinin (%66.7) MMDM puanı 25 ve altındadır. Sağlıklı kişilerin MMDM ortalamaları 27.03±3.24 ve 8 kişinin (%21.1) MMDM puanı 25 ve altındadır; iki grubun MMDM ortalamaları arasındaki fark anlamlıdır (p<0.001). Dominant hemisfer lezyonu olan hastaların MMDM puan ortalamaları (20.26±7.07 ) ile non-dominant hemisfer lezyonu olan hastaların MMDM puan ortalamaları (23.25±5.78) arasında istatistiksel bir fark bulunmamıştır. Kognitif fonksiyon puanları ile yaş arasındaki ilişki değerlendirildiğinde artan yaş ile kognitif fonksiyon puanının hasta ve sağlıklı gruplarda düştüğü saptanmıştır. BDÖ puanları inmeli ve kontrol gruplarında sırasıyla 20.26±13.79 ve 7.39±5.10’dur ve fark anlamlıdır (p<0.001). İnmeli hastalarda depresyon puanları ile yaş arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Çalışma sonuçları ele alındığında orta yaş ve üzeri özürlülük nedeni olarak inme, hastaların kognitif fonksiyon ve duygu-durumlarında olumsuz değişikliklere neden olmakta, bu durum düşük seviyede olan fonksiyonel aktivite performansları üzerinde de olumsuz etkili olmaktadır. İnme geçiren hastaların motor fonksiyon ve fonksiyonel yeteneklerinin rehabilitasyonu ile birlikte duygusal durum ve kognitif fonksiyonlarının da dikkatle ele alınması ve multidisipliner, kapsamlı bir rehabilitasyon programı gerekliliğini vurgulamak istiyoruz.

Cognitive impairment, motor dysfunction and emotional changes after cerebrovascular attack are the major cause of disability at the middle age and older populations. The aim of this study was to assess and to compare the cognitive function and emotional status, depressive symptoms of the post-stroke patients with age, sex and education level matched healthy controls. 43 post-stroke patients and 39 healthy controls were evaluated by &amp;#8220;Mini Mental State Examinations (MMSE)&amp;#8221; test for cognitive functions and by &amp;#8220;Beck Depression Index (BDI)&amp;#8221; for depressive symptoms. The mean age of the patients was 58.60&plusmn;12.53 years. The mean MMSE scores of the patients was 21.79&plusmn;6.53 and of 26 (66.7%) patients were below 25; the mean MMSE scores of the controls was 27.03&plusmn;3.24 and of 8 (21.1%) controls MMSE scores were below 25; the difference was significant (p&lt;0.001). There was no statistical difference between the mean MMSE scores of the patients with dominant (20.26&plusmn;7.07) and non-dominant (23.25&plusmn;5.78) hemisphere lesions. Cognitive function scores decrease with increasing age at both post-stroke and control groups. The mean BDI scores of the patients and controls were 20.26&plusmn;13.79 and 7.39&plusmn;5.10 and the difference was statistically significant (p&lt; 0.001). BDI scores of 15 patients were above 21, but there was no healthy control with BDI score above 21. There was no statistical difference between the mean BDI scores of the patients with dominant (22.27&plusmn;15.55) and non-dominant (18.14&plusmn;11.68) hemisphere lesions and there was no association between BDI scores and age of the post-stroke patients. In conclusion, post-stroke patients have cognitive impairments and depressive mood changes and these changes poor affect on functional daily performance of the patients. So, we, rehabilitation specialists need to emphasize on cognitive impairments and depressive mood changes as well as motor functions of stroke patients. Multidisciplinary, comprehensive rehabilitation programs are the essentials for good functional progression of post-stroke patients.