Atovakuon ve astragalus kombinasyonunun akut toksoplazmozlu fare modeli tedavisi ve IL-2, IL-12, IFN-? düzeyleri üzerindeki etkileri

Abstract

Toxoplasma gondii, immün sistemi baskılanmış kişiler ile AIDS hastalarında reaktivasyonlara ve toksoplazmik ensefalit gibi ciddi klinik tablolara neden olabilmektedir. Yüksek riskli hasta gruplarında toksoplazmoz tedavisinde çeşitli protokoller uygulanmakla birlikte, özellikle AIDS hastalarında reaktivasyon riski nedeniyle profilaksiye hayat boyu devam edilmesi, istenmeyen etkilere yol açabilmektedir. Atovakuon, yan etkileri az ve toksoplazmoza karşı etkili olduğu bilinen antiprotozoal bir ajandır. Diğer taraftan, immünomodülatör ve antimikrobiyal etkilere sahip olduğu bilinen Astragalus membranaceus kök ekstresinin (AmE), başta makrofajlar olmak üzere fagositer hücrelerin proliferasyon ve aktivasyonunu artırmak ve Th1 tipi yanıtı indüklemek suretiyle immün sistemi güçlendirdiği gösterilmiştir. Bu çalışmada, deneysel olarak T.gondii ile enfekte edilen farelerde, atovakuon ile AmE’nin ayrı ayrı ve kombine olarak uygulanmasının tedavideki etkinliğinin ve IL-2, IL-12, IFN-? düzeyleri üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bunun için, Hayvan Deneyleri Etik Kurulu onayı ile her biri sekiz BALB/c tipi fareden oluşan dört deney grubu oluşturulmuş ve tüm fareler T.gondii RH suşu ile enfekte edilmiştir. Enfeksiyon, farelere 2 x 104/ml trofozoit içeren süspansiyondan intraperitoneal enjeksiyon yolu ile 0.5 ml verilerek oluşturulmuştur. Enfeksiyondan 24 saat sonra, kontrol grubu dışında, atovakuon grubuna 100 mg/kg/gün atovakuon; astragalus grubuna 0.075 mg/g AmE; atovakuon + astragalus (Ato + Astra) grubuna ise 100 mg/kg/gün atovakuon ve 0.075 mg/gr AmE birlikte oral gavaj yolu ile verilmiş ve bu uygulamalara yedi gün süreyle devam edilmiştir. Sekizinci günde tüm fareler uyutularak periton sıvıları alınmış ve Thoma lamında sayım yapılarak 1 ml’deki trofozoit sayıları belirlenmiştir. Ayrıca hayvanların kalp kanları alınarak, serum örneklerinde IL-2, IL-12 ve IFN-? düzeyleri ticari ELISA (eBioscience, Avusturya) kitleri kullanılarak belirlenmiştir. Ato + Astra kombinasyon grubunda saptanan ortalama trofozoit sayısı; kontrol, atovakuon ve astragalus gruplarındaki trofozoit sayılarına göre anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur (p< 0.05). Aynı zamanda atovakuon ve astragalus gruplarındaki trofozoit sayıları da kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşüktür (p< 0.05). Astragalus grubunun IL-2 düzeyi, atovakuon, Ato + Astra ve kontrol gruplarına göre anlamlı derecede yüksek bulunurken (p< 0.05); Ato + Astra grubunun IL-2 düzeyi diğer üç gruba göre anlamlı ölçüde düşük olarak saptanmıştır (p< 0.05). Atovakuon, astragalus ve kontrol gruplarının IL-12 düzeyleri; Ato + Astra kombinasyon grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek olarak izlenmiştir (p< 0.05). IFN-? düzeyleri değerlendirildiğinde ise; atovakuon ve Ato + Astra gruplarındaki IFN-? düzeylerinin kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir (p< 0.05). Ulaşılabilen literatür taramaları ışığında, akut toksoplazmozun tedavisinde atovakuon + AmE kombinasyonu etkinliğinin incelendiği ilk araştırma olan çalışmamızın bulguları, bu iki madde arasında bir sinerji olduğu fikrini vermiştir. Sonuç olarak, bulgularımızın yapılacak ileri araştırmalar ile desteklenmesi halinde, toksoplazmoz yönünden riskli olan AIDS gibi immün yetmezlikli hastalarda bu kombinasyonun tedavide denenme potansiyeli olabileceği düşünülmüştür.

Reactivation of Toxoplasma gondii infections and serious clinical manifestations such as encephalitis may develop in immunocompromised subjects and AIDS patients. Different protocols are used for the treatment of toxoplasmosis in high-risk patient groups, however life-long prophylactic therapy against reactivation risk in AIDS patients may lead to several undesired results. Atovaquone is an effec- tive antiprotozoal agent against toxoplasmosis with minor side effects. On the other hand, Astragalus membranaceus root extract (AmE) has been shown to have immunomodulatory and antimicrobial activities, empowering immunity by enhancing proliferation and activation of phagocytic cells mainly macrophages, and inducing Th1 type immune response. The aim of this study was to investigate the effectiveness of atovaquone alone and in combination with AmE, in the treatment of toxoplasmosis, and on the levels of IL-2, IL-12 and IFN-&amp;#947; in experimentally infected mice with T.gondii. For this purpose, four experimental groups, each consisting of eight BALB/c mice, were set with the approval of Ethics Committee for the Animal Experiments. All the mice were infected with 0.5 ml of a suspension containing 2 x 104/ml trophozoites prepared from T.gondii RH strain by intraperitoneal injection. Twenty-four hours after the infection, atovaquone (100 mg/kg/day) was given to atovaquone group, AmE (0.075 mg/g) to astragalus group and atovaquone (100 mg/kg/day) plus AmE (0.075 mg/g) to Atovaquone + Astragalus (Ato + Astra) group by oral gavage. The mice in the fourth group, which was the control group, were all infected but untreated. The above administrations were carried out for seven days. On the 8th day peritoneal fluids of mice were collected under anaesthesia and trophozoite numbers per 1 ml were detected by counting on the Thoma slide. In addition, the heart bloods of mice were drawn and IL-2, IL-12, IFN-&amp;#947; levels were determined in serum samples by using commercial ELISA kits (eBiosci- ence, Austria). The mean number of trophozoites in Ato + Astra group was found significantly lower than the number of trophozoites in the other three groups (p&lt; 0.05). The number of trophozoites in the atovaquone and astragalus groups were found significantly lower than the number of trophozoites in the control group (p&lt; 0.05). There was a significant increase in IL-2 levels of astragalus group compared with the other three groups, in addition when IL-2 levels of Ato + Astra group were compared with ones in other three groups, a significant decrease was noticed (p&lt; 0.05). There was a definite increase in IL-12 levels of atovaquone, astragalus and the control groups compared to those in Ato + Astra group (p&lt; 0.05). A significant increase was found in IFN-&amp;#947; levels in atovaquone and Ato + Astra groups compared with those in the control group (p&lt; 0.05). Within the reach of our literature survey, this study was the first research in which the effectiveness of the combination of atovaquone and AmE was investigated in the treatment of acute toxoplasmosis. The results of our study suggested that there might be a synergy between atovaquone and AmE in the treatment of acute toxoplasmosis. In case these results are supported by further studies, atovaquone and AmE combination may have a potential to be used for therapy in immunocompromized patients such as AIDS patients who have a risk for toxoplasmosis.