VASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİNİN KOGNİTİF DURUMLA İLİŞKİSİ

Abstract

Giriş: Vasküler risk faktörlerinin kognitif bozukluğun değiştirilebilir risk faktörlerinden olduğu öne sürülmektedir. Çalışmamızda, kardiyovasküler hastalık ve demans öyküsü olmayan, 60 yaş ve üzerindeki bireylerde on yıllık koroner kalp hastalığı ve inme risk skorları ile kognitif durum arasındaki ilişki araştırıldı. Gereç ve Yöntem:İnme Merkezi “İnme ve Demans Primer Koruma Polikliniği” ne ardışık olarak başvurmuş olan bireylerin verileri retrospektif olarak incelendi. On yıllık koroner kalp hastalığı ve inme risklerini değerlendirmek amacıyla sırasıyla Framingham Risk Skoru (FRS) ve ModifiyeFramingham İnme Risk Profili (FSRP) kullanıldı. Kognitif fonksiyonlar Montreal Bilişsel Değerlendirme Ölçeği (MoCA) ile değerlendirilmişti. Bu testin Türkiye standardizasyon çalışmasına göre MoCA≤ 21 olanlar kognisyonu bozuk olarak kabul edildi. Kognitif durum ile vasküler risk arasındaki ilişki multivariat lojistik regresyon analizi ile araştırıldı. Yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, diğer kognisyonla ilişkili olabilecek etkenler, antihiperlipidemik, antidiyabetik ve antihipertansif tedavi kullanımı analize alındı. Bulgular: Örneklem 167 bireyden (40 erkek ve 127 kadın) oluşmaktaydı. Ortalama yaş 68 (SD: 6 Aralık: 28) idi. Ortalama FRS ve FSRP sırasıyla 8(20-3) ve 7(11-4) idi. Elli beş kişinin (%33) kognitif durumu bozuktu. Framingham Risk Skorundaki her %10’ luk artış kognisyonun bozuk olmasıyla ilişkiliydi (OR:1,669, 95%CI 1,038-2,682). İleri yaş, düşük eğitim düzeyi, alkol ve antihiperlipimik tedavi kullanmıyor olmak da ilişkili diğer bağımsız faktörlerdi. Ancak FSRP ile kognitif durum arasında ilişki saptanmadı. Sonuç: Kardiyovasküler hastalık öyküsü olmayan yaşlı bireylerde, FRS ile ölçülen global vasküler risk kognitif bozuklukla ilişkiliyken FSRP ile benzer ilişki saptanmamıştır. Bu ilişki, rutin klinik değerlendirmede kullanılan ve hafif kognitif bozukluğa duyarlı nöropsikolojik bir test olan MoCA ile gösterilmiştir.