Diyabetli hastalarda bireysel yönetime ilişkin tutum ve davranışın değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma Diyabet Niyet, Tutum ve Davranış Ölçeği'nin (DIAB-Q) Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmek ve Diyabet tanısı ile izlenen hastalarda bireysel yönetime ilişkin tutum ve davranışlarının değerlendirilmek amacıyla planlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışma Kasım 2020- Mayıs 2021 tarihleri arasında özel bir hastanenin Endokrin ve Metabolizma Kliniklerinde izlenen yüzyüze anketi yanıtlamayı kabul eden hastalar ile gerçekleştirildi Metodolojik ve tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmada örneklem grubunu, 18 yaş ve üzerinde olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden tip 2 diyabet tanısı almış, 125 hasta oluşturmaktadır. İç tutarlılık analizinde Cronbach Alfa güvenilirlik katsayısı orijinal ölçek için değerlendirilmediğinden her bir alt boyut için iç tutarlılık analizinde cronbach alfa güvenilirlik katsayıları incelenmiştir. Ölçek formunda yer alan katılımcıların DIAB-Q ölçeği alt boyutlarının yüksek derecede güvenilirliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Güvenilirlik katsayısı ölçek alt boyutlar için 0.598-0.896 arasında değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Tüm bu sonuçlar doğrultusunda Türkçe' ye uyarlaması yapılan DIAB-Q Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlenmiştir. Ölçek alt boyutundan en yüksek değerin algılanan davranışsal kontrol alt boyutundan alındığı saptandı (86,00±16,44). DIAB-Q Ölçeğinin bazı alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon gösterdiği saptandı. Bu çalışama diyabetli hastalarda bireysel yönetimi etkileyen faktörlerin egzersiz, diyet ve kilo olduğunu göstermektedir. Sonuç: Diyabet hastalarının bireysel yönetimi doğrultusunda danışmanlık, eğitim ve kendi kendine izlem konusunda hastaların desteklenmesi önerilmektedir.

Object: This study was planned to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of the "Diabetes Intention, Attitude and Behavior Questionnaire (DIAB-Q)" and to measure the attitudes and behaviors related to individual management in patients followed-up with the diagnosis of diabetes. Materials and Methods: The study was conducted between November 2020 and May 2021 with patients monitored at Endocrine and Metabolism Clinics of a private hospital who agreed to respond to the survey in person. In this methodological and descriptive study sample group is made up of 125 patients on or above 18 years of age that were diagnosed with type 2 diabetes and who agreed to participate in the study. During internal consistency test Cronbach Alfa reliability coefficient was not assessed for the original scale, thus Cronbach Alpha reliability coefficients were studied for every sub-dimension during internal consistency analysis. Participants in scale form were determined to have high levels of reliability in DIAB-Q scale sub-dimensions. It was determined that reliability coefficient varied between 0.598 and 0.896 for scale sub-dimensions. In line with all these findings it was determined that the DIAB-Q Scale that was adapted to Turkish was a valid and reliable scale. From scale sub-dimensions it was determined that the highest value was received from perceived behavioral control sub-dimension (86.00±16.44). Some sub-dimensions of DIAB-Q scale demonstrated positive significant correlation. This study indicates that factors affecting individual management in patients with diabetes are exercise, diet, and weight. Conclusion: Supporting patients with diabetes is suggested regarding consultancy, training and self-management towards individual management. Key words: diabetes, type 2 diabetes, self management, validity and reliability, nursing