Gebelerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin oral glikoz tolerans testi yaptırma ve gebelikte aşılamaya ilişkin görüşlerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Yapılan bu araştırmada, gebelerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin OGTT ve aşı yaptırmaya ilişkin görüşlerine etkisi incelenmiştir. Araştırma, online olarak toplumda sık kullanılan instagram, whatsapp grupları ve facebook gibi sosyal ağlar ile, 677 kadın üzerinden tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından literatür esas alınarak oluşturulmuş olan "Gebe Tanıtıcı Bilgi Formu" ve ''Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-Kısa Formu" kullanılarak 4 Aralık 2023 – 5 Şubat 2024 tarihleri arasında toplanmıştır. Anketin uygulanması esnasında araştırmanın amacı, kişisel bilgilerin araştırma dışında kullanılmayacağı ve gönüllülük esasının olduğu bilgisi açıklanarak yazılı onamları alınmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin tamamı SPSS Statistics 25.00 paket programında analiz edilmiştir. Araştırma bulgularımıza göre gebelerin sağlık okuryazarlık puan ortalaması 32.17 olarak belirlenmiştir. OGTT hakkında bilgisi olan kadınların, olmayanlara kıyasla OGTT'nin kaçıncı gebelik haftasında yapıldığını bilenlerin, bilmeyenlere kıyasla OGTT'nin bebeğine zarar vereceğini düşünmeyen kadınların, düşünenlere kıyasla sağlık okuryazarlık düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Gebelik döneminde yapılan aşılar konusunda bilgisi olan kadınların, olmayanlara kıyasla gebelikte canlı aşı yapılmadığını bilen kadınların, bilmeyenlere kıyasla gebelikte inaktif aşı yapıldığını bilen kadınların, bilmeyenlere kıyasla sağlık okuryazarlık puanı daha yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak; gebelerin sağlık okuryazarlık düzeyleri OGTT ve gebelikte aşılamaya ilişkin görüşlerini etkilemektedir.

In this study, the effect of e-health literacy levels of pregnant women on their views on OGTT and vaccination was examined. The research was carried out descriptively on 677 women through social networks such as instagram, whatsapp groups and facebook, which are frequently used in the society online. The research data were collected between 4 December 2023 and 5 February 2024 using the "Pregnant Descriptive Information Form" and "Health Literacy Scale-Short Form", which were created by the researchers based on the literature. During the application of the questionnaire, the purpose of the research, the information that personal information will not be used outside the research and the voluntary basis were explained and their written consent was obtained. All of the data obtained from the study were analysed in SPSS Statistics 25.00 package programme. According to our research findings, the mean health literacy score of pregnant women was 32.17. The health literacy level of women who had knowledge about OGTT was found to be higher in those who knew at what gestational week OGTT was performed compared to those who did not, and women who did not think that OGTT would harm their baby compared to those who did not. The health literacy score of women who had knowledge about vaccines given during pregnancy was found to be higher in women who knew that live vaccines were not given during pregnancy compared to women who did not know, and in women who knew that inactive vaccines were given during pregnancy compared to women who did not know. In conclusion, health literacy levels of pregnant women affect their views on OGTT and vaccination during pregnancy.