Kübler-ross'un yas süreci modeline göre hemşirelere verilen eğitimin yas süreci yönetimine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile hemşirelerin ölüm kaygılarını, ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumlarını ve manevi bakıma ilişkin algı düzeylerini belirlemek ve Kübler-Ross'un Yas Süreci Modeli'ne göre hemşirelere verilen ölüm eğitiminin hemşirelerin ölüm kaygısına, ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumlarına ve manevi bakıma yönelik algılayışları üzerine etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tek gruplu ön test-son test yarı deneysel olan bu çalışmanın evreni bir eğitim ve araştırma hastanesinde yoğun bakım, onkoloji, palyatif bakım kliniklerinde çalışan hemşirelerdir (N=98). Örneklemi ise seçim kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmaya kabul eden 76 hemşiredir. Araştırma verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Frommelt Ölmekte Olan Bireye Bakım Vermeye İlişkin Tutum Ölçeği (FATCOD), Thorson-Powell Ölüm Kaygısı Ölçeği (TPÖKÖ) ve Maneviyat ve Manevi Bakım Dereceleme Ölçeği (MMBDÖ) ile toplanmıştır. Araştırma sonuçları yüzde dağılımı, sayı, ortalama, standart sapma cinsinden belirtilmiştir. Veriler uygun istatistiki yöntemlerle değerlendirilmiştir. Bulgular: Hemşirelerin FATCOD, TPÖKÖ ve MMBDÖ eğitim sonrası puan ortalamalarının (sırasıyla; 107,184±13,89, 50,95±10,48, 60,47±8,17) eğitim öncesine göre artmış olduğu (sırasıyla; 86,63±9,61, 47,47±11,70, 45,28±9,49), aradaki farkların FATCOD ve MMBDÖ için istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0,001). Sonuç: Çalışmada eğitim sonrası FATCOD, TPÖKÖ ve MMBDÖ puan ortalamalarının eğitim öncesine göre arttığı ve verilen eğitimin etkili olduğu belirlenmiştir. Ölüm eğitimlerinin standardizasyonu sağlanarak, sahada yol gösterici nitelikte standart bakım rehberleri oluşturulması önerilmektedir.

Objective: This study was designed to determine nurses' death anxiety, their attitudes towards caring for the dying individual and their perception level of spiritual care, and explore the effects of death trainings given to the nurses based on Kubler Ross Model of Grief Stages on their death anxiety, their attitudes towards caring for the dying individual and their spiritual care. Materials and Methods: The population of this single-group pre-test-post-test quasi-experimental study is nurses working in intensive care, oncology and palliative care clinics in a training and research hospital (N=98). The sample was 76 nurses meeting the selection criteria and agreeing to participate in the study. The research data were collected using the Introductory Information Form, Frommelt Attitude towards Caring for the Dying Person (FATCOD), the Thorson-Powell Death Anxiety Scale (DAS) and the Spirituality and Spiritual Care Rating Scale (SSCRS). The research results were expressed in terms of percentage distribution, number, average, standard deviation. The data were evaluated using appropriate statistical methods. Results: It was found that FATCOD, DAS and SSCRS mean scores of nurses after the training (86.63±9.61, 47.47±11.70, 45.28±9.49, respectively) were higher than those of nurses before training (107.184±13,89, 50.95±10.48, 60.47±8.17 respectively), and the differences were statistically significant for FATCOD and SSCRS (p<0.001). Conclusions: In the study, the increase in the mean scores of FATCOD, DAS and SSCRS after the training in comparison to the scores before the training shows that the training given was effective. It is recommended to establish standardized care guidelines in the field by ensuring standardization of death trainings.