Transplantasyon uygulamalarında donörlerin eğitim gereksinimlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı; organ bağışı amaçlı cerrahi müdahale geçiren bireylerin (donör) öz bakım ihtiyaçlarının sürdürülmesine yönelik bilgi gereksinimlerinin değerlendirilmesi ve kişisel özellikleri ile ilgili faktörlerin belirlenmesidir. Gereç ve yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma İstanbul'da özel bir hastanede gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini 01.05.2017-01.11.2017 tarihleri arasında özel bir hastanede organ bağışı amacıyla cerrahi müdahale geçiren ve organ bağışı sonrası taburcu olması planlanan 73 birey (donör) oluşturdu. Araştırma verilerinin toplanmasında literatür bilgilerinden yararlanılarak hazırlanan "Donör Bilgi Formu" ve "Organ Bağışı Yapan (Donör) Bireylerin Organ Bağışı Sonrası Bilgi Gereksinimlerini Belirleme Formu" kullanıldı. Bu form sağlığın algılanması/sağlık yönetimi ve günlük yaşam aktiviteleri olmak üzere iki alt boyuttan oluşmaktadır. Veriler SPSS 21.0 programı kullanılarak değerlendirildi. Bulgular: Araştırmaya katılan dönerlerin yaş ortalaması 38,86±10,784'tür. Donörlerin organ nakli vericisi olarak verdiği organ türünün çoğunluğunu (%53,4) böbrek oluşturmakta olup %31,5'i organını babasına vermiştir. "Donörlerin Organ Bağışı Sonrası Bilgi Gereksinimlerini Belirleme Formu" toplam puan ortalaması 137,81±25,957'dir. Bu formdan alınan en yüksek puan "Sağlığımı etkileyen zararlı alışkanlıkların neler olduğunu biliyorum" (4,59±0,910) maddesi olurken, en düşük puan "Kendimi sakin ve huzurlu hissediyorum" (2,41±1,267) maddesi olmuştur. Donörlerin bilgi gereksinimi puanları ile donörlerin cinsiyet, yaş, medeni durumu arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmazken (p>0,05), eğitim durumu, çalışma durumu, taburculuk eğitimini yeterli bulma durumu arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Donörlerin bilgi gereksinimlerinin orta düzeyde olduğu belirlendi. Hemşirelerin donör taburculuk eğitiminde daha aktif rol alması gerektiğini söyleyebiliriz.

Objective: The purpose of this study to assess of the information requirements for sustaining self-care of individuals (donors) who undergo surgical intervention for organ donation and the determination of factors related to own characteristics. Materials and Method: This descriptive study was conducted in a private hospital in Istanbul. The sample of the study consisted of 73 individuals (donors) who underwent surgical intervention for organ donation and were planned to be discharged after organ donation hospital between May 01 and November 01, 2017. The "Donor Information Form" and the "Form for Determining Post-transplant Training Needs of Individuals who Donated Their Organs (Donors)", which were drawn up by using information in the literature, were used to collect study data. This form consists of two sub-dimensions: health perception/health management and daily living activities. The data were evaluated using the SPSS 21.0 software package. Findings: Mean age of the donors participated in the study was 38.86±10.784. The majority of organ donors (53.4%) were kidney donors, and 31.5% donated their organs to their fathers. Mean score obtained from the "Form for Determining Post-transplant Training Needs of Donors" was 137.81 ± 25.957. In the form, the highest score was obtained for the item "I know the harmful habits affecting my health" (4.59±0.910) and the lowest score was obtained for the item "I feel calm and peaceful" (2.41±1.267). The difference between donors' information need scores and donors' gender, age, and marital status was not statistically significant (p>0.05), whereas a statistically significant difference was established between educational status, work status and being satisfied with discharge training (p<0.05) . Conclusion: It was determined that the donors' information needs were at moderate level. We can say that nurses should take a more active role in donor discharge training.