Üniversite öğrencilerinde beliren yetişkinlik döneminde ebeveyn tutumlarının kişilik özelliklerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, anne baba tutumunun bireyin kişilik özellikleri üzerindeki etkisini gözlemlemek, bireyin kendi sosyo-demografik özelliklerinin, ebeveyninin ona karşı olan tutumuna etkisini ve anne babasının sosyo-demografik özelliklerinin, çocuklarına karşı tutumlarına etkisini incelemektir. Araştırmanın evreni, 18-25 yaş aralığındaki üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Çalışmaya 215 kadın ve 104 erkek olmak üzere toplamda 319 kişi katılmıştır. Araştırma verileri, 2019 yılında Türkiye genelinde kartopu örnekleme yöntemi ile internet üzerinden çevrimiçi anket platformu kullanılarak toplanmıştır. Veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formuna ek olarak Anne Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ), Büyük Beş-50 Kişilik Testi (B5KT-50) kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında Bağımsız Örneklem t- Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Pearson Korelasyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, ABTÖ Demokratik Tutum Alt boyutu ile B5KT-50 Dışadönüklük, Uyumluluk, Sorumluluk, Duygusal Dengelilik, Zeka/Hayal gücü faktörleri arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Koruyucu Tutum Alt Boyutu ile Uyumluluk ve Duygusal Dengelilik arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Otoriter Tutum Alt Boyutu ile ise Dışadönüklük, Uyumluluk, Sorumluluk, Duygusal Dengelilik, Zeka/Hayal Gücü faktörleri arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Elde edilen bulgulara göre anne-baba utum yaklaşımlarının, bireyin kişiliği için önemli derecede etken olduğu görülmektedir. Bu konudaki araştırmaların arttırılması ve ebeveynlere eğitimler verilmesi daha sağlıklı bir nesil için önemlidir. Anahtar Sözcükler: kişilik özellikleri, anne-baba tutumu, beliren yetişkinlik dönemi

The purpose of this study is to observe the effect of parental attitudes on the personality traits of the individual and to examine the effects of the individual's socio- demographic characteristics on the attitude of the parent towards him and the effects of the parents' socio-demographic characteristics on their attitudes towards their children. The population of the research consists of university students aged 18-25. A total of 319 people (215 females and 104 males) participated in the study. Research data were collected using the online survey platform on the internet with snowball sampling method in 2019 across Turkey. In order to collect data, in addition to the Personal Information Form developed by the researchers, Parental Attitude Scale (ABTÖ) and the Big Five-50 Personality Test (B5KT-50) were used. In the analysis of data, Independent Sample t-Test, One-Way (ANOVA) and Pearson Correlation Analysis were used. The findings obtained from the study showed a statistically significant relationship in positive direction between ABTÖ Democratic Attitude Sub-dimension and B5KT-50 Extraversion, Agreeableness, Conscientiousness, Emotional Stability, Intellect/Imagination factors. There was a statistically significant relationship in negative direction between Protective Attitude Sub-Scale and Agreeableness and Emotional Stability factors. A statistically significant correlation in negative direction was found between the Authoritarian Attitude subscale and Extraversion, Agreeableness, Conscientiousness, Emotional Stability, Intellect/Imagination factors. According to the findings, parental attitudes approach is seen as a significant factor for the personality of the individual. Increasing research on this subject and providing trainings to parents is important for a healthier generation.