İlaç tüketimini etkileyen psiko-sosyal faktörler ve akılcı ilaç tüketim algısını belirlemeye yönelik bir araştırma

Abstract

İlaç, sağlık hizmetlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Doğru kullanıldığında insan sağlığı ve yaşamın tehdit eden olumsuzlukları ortadan kaldırırken, yanlış kullanıldığında insan yaşamına son verebilen bir maddedir. Bu nedenle toplum sağlığında önemli bir yer tutmaktadır. İlaçların akılcı olmayan kullanım şekli gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık sorunu olmakta ve olmaya da devam etmektedir. Bu sebeplerden dolayı dünya ülkelerinde akılcı ilaç uygulamaları önem kazanmıştır. Bu çalışmada akılcı ilaç tüketimini etkileyen psiko-sosyal faktörler ile yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir düzeyi ile her hangi bir Sosyal Güvenlik Kurumu'na bağlı olup olmadığı şeklindeki demografik özelliklerin akılcı ilaç kullanımındaki tutumlarını etkileyip etkilemediği konusunda çalışma yapılmıştır. Araştırma kapsamında İstanbul Beykoz ilçesinde 300 Mardin Kızıltepe ilçesinde 300 ilaç kullanıcısına ulaşılmıştır. Toplam 600 adet ilaç kullanıcısının demografik bilgilerinin elde edilebilmesi için, araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu uygulanarak veriler elde edilmiştir. Araştırmada İstanbul Beykoz ilçesi için demografik özelliklerden yaş, eğitim ile gelir düzeyi ve herhangi bir Sosyal Güvenlik Kurumu'na tabi olup olmaması ilaç kullanıcılarının ilaç kullanım tutumları üzerinde etkisinin olduğu, ancak cinsiyetin önemli bir faktör olmadığı tespit edilmiştir. Mardin Kızıltepe ilçesi için ise yaşın önemli bir faktör olduğu diğer demografik özelliklerin önemli bir faktör olmadığı tespit edilmiştir. İlaç kullanımında bölgesel farklılıkların, ilaç kullanım tutumlarını etkilediği bulunmuştur.

Medicine is an indispensable part of health services . It is a substance that , when used correctly, while lifting negativities that threaten human health and life, can put an end to human life when it is used improperly. For this reason, it has an important place in community health. The rational use of medicine continues to be and remains a significant health issue in developed and developing countries. Due to these reasons rational medicine applications have gained importance in world countries. In this study, it was studied whether psycho-socialfactors affecting medicine consumption and demographic characteristics such as age , gender, education and income level and whether or not they depend on any social security institution affect rational medicine use. Within the scope of this study 300 drug users were reached in İstanbul Beykoz and 300 in Mardin Kızıltepe districts. In order to obtain the demographic information of a total of 600 medicine users, a questionnare form prepared by there searcher was applied to obtain the data. In this study, demographic characteristics of Istanbul Beykoz district, education, income level , and whether it was subject to any social security institution were found to have an affect on medicine users' attitudes , but gender was not a significant factor. For Mardin Kızıltepe district it has been determined that age is an important factor whereas other demographic features are not important factors. Regional differences in medicine use have also been found to affect attitudes towards medicine use.