Böbrek Nakli Sonrasi Bireylerde Görülen Psikososyal Sorunlar ve Hemsirelik Yaklasimi

Abstract

Böbrek naklinin basarisi birçok faktöre baglidir. Bunlarin en önemlileri; alicinin sagligi, vericinin böbrek kalitesi, immünolojik faktörler, nakil ekibinin yeterliligi ve alicinin içinde bulundugu psikososyal durumlardir. Bir kisinin nakil alicisi olup olamayacagina özel algoritmalar kullanilarak karar verilmektedir. Bu algoritmalar nakil kararini etkilerken ne yazik ki, böbrek nakli adaylarinin psikososyal degerlendirmesi bu kararda çok az rol oynamaktadir. Oysaki nakilde uzun vadeli basariyi saglayabilecek sayisiz psikososyal faktör vardir. Özellikle hastalarda nakil öncesi ve nakil sonrasi dönemde en sik depresyon, anksiyete ve uyum bozuklugu görülürken, cinsel sorunlar, aile içi rollerde degisim ve iliskilerde çatismalar, beden imajinda degisim, is hayatina dönememe, tibbi tedaviye uyumda güçlük ve organ reddi gibi sorunlara da rastlanmaktadir. Bu hastalarda görülen psikososyal sorunlarin saptamasi ve hastaya özel hemsirelik girisimlerinin planlamasi, uygulamasi ve degerlendirebilmesi son derece önemlidir. Bireye özgü bakim verilmesi hastalarin yasam kalitesinin artmasini saglamaktadir. Konu ile ilgili güncel literatürler taranarak hazirlanan bu derlemede; hastalarin nakil öncesi ve sonrasi dönemdeki psikososyal sorunlarinin neler oldugu, bu sorunlarin nasil degerlendirilecegi ve hemsirelik girisimi olarak neler uygulanmasi gerektigine yer verilmistir.