Diyaliz Merkezleri Hakkindaki Yönetmeliklerde Degisen Insan Kaynaklari Standartlarinin Incelenmesi

Abstract

Giris: Diyaliz merkezleri hakkindaki yönetmelikte; diyaliz merkezinde ruhsata esasçalisacak personel sayilarina, personelin egitim, sertifika sinavi, is ve görev tanimlarinakadar genis bilgiler yer almaktadir. Türkiye’de ilk diyaliz yönetmenligi 1993yilinda çikarilmis ve günümüze kadar sirasiyla 1998-2005 ve 2010 yillarinda yenidendüzenlenerek yayinlanmistir. Bu yönetmeliklerde degisik zamanlarda nitelikli personelihtiyacina göre ek maddeler de eklenerek degisiklikler yapilmistir.Amaç: Türkiye'de ilk olarak yayinlanan diyaliz merkezleri hakkindaki yönetmeliktengünümüze kadar gelen insan kaynaklari yönetimini tespit edip, çözüm önerileri sunmak.Yöntem: Ülkede çikarilmis tüm diyaliz merkezleri hakkindaki yönetmelikler dogrultusunda,resmi kurumlarin kamuoyu ile paylastigi verilerinin yorumlanmasiBulgular: Bütün yönetmelikler de hemodiyalizde çalisacak zorunlu saglik personeliolarak; sertifikali uzman doktor, diyaliz sorumlu hekimi ve hekim disi saglik personelitanimlanmistir. En ciddi degisiklik hekim disi saglik personelinde gözlenmistir.1993-1998 yönetmeliklerinde sertifika almaya hak kazanmis hemsire, ebe, saglik memuruçalisabilir iken, 2005 yönetmenliginde sertifikali hemsire, sertifikali acil tip teknisyeni,diyaliz teknikeri çalisabilir denilmistir. Sertifikali uzman hekim, diyaliz sorumluhekimi ve sertifikali hekim disi saglik personellerinin sertifika egitim ve resertifikasyonuhakkinda defaten degisiklikler olmustur. Diyaliz merkez sayilarinin, diyaliz cihazsayilarinin ve hasta sayisinin artisina paralel olarak nitelikli hekim disi personelihtiyacini karsilamak için üniversitelerde 2010 yilindan itibaren diyaliz bölümleriaçilarak diyaliz teknikeri yetistirilmeye baslanmistir.Sonuç ve Tartisma: Bugün itibari ile mevcut hasta, diyaliz cihaz sayisi ve diyalizmerkezi sayisindan çok fazla diyaliz teknikeri yetistirilmektedir. Kamuda ve özelsektörde diyaliz merkezlerinde ya da ünitelerinde çalisacak sertifikali hekim bulunmaktadir.Dört kez yeniden çikarilan diyaliz merkezleri hakkindaki yönetmelik vearada yayinlanan ek maddelere ragmen diyaliz merkezleri ve ünitelerinde çalisacakruhsata esas saglik personeli planlamasinda ve yönetiminde yetersizlikler mevcuttur.Bu sebepten dolayi insan kaynaklari yönetimi açisindan besinci bir diyalizyönetmeligine ihtiyaç vardir.