Obezite nedeniyle liraglutid başlanmış olan hastaların tek merkezli tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve amaç: Obezite günümüzde hem bireysel hem de toplumsal sağlık üzerinde ciddi etkileri olan, ilerleyici bir kronik hastalık olarak tanımlanmaktadır. Obezite yükündeki artış, başta diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve metabolik hastalıklar olmak üzere birçok morbidite ve mortalite sebebine zemin hazırlamaktadır. Bu süreçte, yaşam tarzı değişikliklerinin yanı sıra farmakolojik tedavi seçeneklerinin kullanımı da önem kazanmıştır. GLP-1 RA olan liraglutid, sağladığı kilo kaybı ve metabolik parametreler üzerindeki olumlu etkileri sayesinde obezite tedavisinde etkili bir ajan olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, liraglutid tedavisi başlanan obez bireylerde kilo kaybının, vücut kompozisyonundaki değişimlerin, metabolik parametrelerdeki düzelmelerin ve tedaviye bağlı gelişen yan etkilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: 2021–2024 yılları arasında İstanbul Florence Nightingale Hastanesi'nde liraglutid tedavisine başlanan ve 6. hafta ve 12. hafta değerlendirmeleri olan 84 hastanın verileri retrospektif olarak analiz edilmiştir. Liraglutid tedavisi belirlenen protokole uygun şekilde başlanmıştır. Doz, kademeli olarak artırılarak günlük 3 mg'lık hedef doza ulaşılmıştır. Tedavi başlangıcında, 6. haftada ve 12. haftada vücut ağırlığı, vücut kitle indeksi, yağ oranı ve kas kütlesi ölçümleri yapılmıştır. Biyokimyasal parametreler (açlık glukozu, HbA1c, insülin, amilaz ve lipaz düzeyleri) ise tedavi başlangıcında ve 12. haftada ölçülmüştür. Tüm parametreler ayrıntılı biçimde analiz edilmiştir. %5'ten fazla kilo kaybı olanlar ile olmayanları ayırt etme gücünü belirlemek amacıyla ROC analizi uygulanmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk testi ile değerlendirilmiştir. Verilerin dağılımına göre ANOVA veya Friedman testi kullanılmış ve post-hoc analizler yapılmıştır. Nicel değişkenlerin karşılaştırılmasında Wilcoxon testi ile Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Nitel değişkenler için ki-kare testi uygulanmıştır. p<0.001 istatiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Tedavisi sonlandırmadan takip edilen 78 hastanın 12 haftalık takibi sonunda vücut ağırlığında ortalama 104,1 kg'dan 96,3 kg'a düşme saptanmıştır (p<0.001). Bu azalmaya paralel olarak ortalama vücut yağ oranı %40,8'den %38,9'a ve kas kütlesi ise 53,6 kg'dan 50,8 kg'a düşüş saptanmıştır (p<0.001). Yapılan ROC analizinde 6. haftada %2,09 kilo kaybı gösteren hastaların, 12 hafta sonunda %5 ve üzeri kilo kaybetme olasılığı güçlü saptanmıştır (AUC:0.868). Hastaların ortanca glikoz düzeyi 97,5 mg/dL'den 90 mg/dL'ye; ortanca HbA1c ise sırasıyla %5,6'dan %5,4 anlamlı azalmalar görülmüştür (p<0.001). İnsülin değişiminde ise 13,3 μIU/mL'den 14,05 μIU/mL'ye yükselme olduğu saptanmıştır (p=0.018). Diğer bir takip parametresi amilaz ve lipazda ise; ortanca amilaz 52,5 U/L'den 58 U/L'e ve ortanca lipaz 27,5 U/L'den 36 U/L'a yükselmiştir (p<0.001). Benzer şekilde prediyabet ve tip 2 diyabet tanılı alt gruplarda da belirgin şekilde glisemik iyileşme olmuştur. Yan etki profiline bakıldığında, bulantı, kusma, ishal ve kabızlık gibi gastrointestinal yakınmaların ön planda olduğu görülmüştür. Ciddi yan etkiler sebebiyle dört hastada tedavi sonlandırılmıştır. Bunlar arasında üç hastada akut pankreatit (%3,5), bir hastada (%1,2) karaciğer enzim yüksekliği saptanmıştır. Tüm nedenler dikkate alındığında hastaların %9,5'u tedaviye devam edememiştir. Sonuç: Bu çalışma, liraglutid tedavisinin obez bireylerde kısa dönemde anlamlı kilo kaybı sağladığını ve glisemik parametrelerde kayda değer iyileşmeler oluşturduğunu göstermiştir. Özellikle yapılan ROC analizi ile 6. hafta kilo verme oranının, tedavi başarısını ön görebilmek ve tedavi devamlılığı için karar verme aracı olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. Tedavi genel olarak iyi tolere edilmiş; yan etkiler çoğunlukla hafif ve yönetilebilir düzeyde kalmıştır. Literatürde bildirilenden daha yüksek oranda akut pankreatit vakası saptanmıştır. Bu durum, ilaç güvenliği açısından dikkatli olunması gerektiğine işaret etmektedir. Elde edilen veriler, liraglutidin obezite tedavisinde etkili bir seçenek olduğunu desteklemektedir.

Introduction and Aim: Obesity is currently defined as a progressive chronic disease with serious consequences for both individual and public health. The increasing burden of obesity underlies numerous causes of morbidity and mortality, particularly diabetes, cardiovascular diseases, and metabolic disorders. In this context, in addition to lifestyle modifications, pharmacological treatment options have gained importance. Liraglutide, a GLP-1 receptor agonist, has emerged as an effective agent in obesity treatment due to its ability to induce weight loss and its beneficial effects on metabolic parameters. This study aimed to evaluate weight loss, changes in body composition, improvements in metabolic parameters, and adverse effects associated with liraglutide treatment in obese individuals. Methods: This retrospective study evaluated data from 84 patients who began liraglutide therapy and were regularly monitored at Istanbul Florence Nightingale Hospital between 2021 and 2024. Treatment was initiated according to a standardized protocol and gradually titrated to a target dose of 3 mg per day. Body weight, body mass index (BMI), fat percentage, and muscle mass were measured at baseline, week 6, and week 12. Biochemical markers— including fasting glucose, HbA1c, insulin, amylase, and lipase—were assessed at the start of treatment and at week 12. All variables were analyzed in detail. To determine the ability to distinguish between patients who achieved more than 5% weight loss and those who did not, a receiver operating characteristic (ROC) analysis was performed. The normality of data distribution was assessed using the Shapiro-Wilk test. Depending on the distribution, either ANOVA or the Friedman test was applied, followed by post-hoc analyses. Quantitative variables were compared using the Wilcoxon signed-rank test or the Mann-Whitney U test, while categorical variables were analyzed with the chi-square test. A p-value of less than 0.001 was considered statistically significant. Results: At the end of the 12-week follow-up, among the 78 patients who completed the treatment, a significant reduction in body weight was observed—from a mean of 104.1 kg to 96.3 kg (p<0.001). In parallel, the mean body fat percentage decreased from 40.8% to 38.9%, and mean muscle mass declined from 53.6 kg to 50.8 kg (p<0.001 for both). ROC analysis revealed that patients who had lost at least 2.09% of their baseline body weight by week 6 were highly likely to achieve ≥5% weight loss by week 12 (AUC: 0.868). Median fasting glucose levels decreased significantly from 97.5 mg/dL to 90 mg/dL, and median HbA1c levels dropped from 5.6% to 5.4% (p<0.001). Conversely, a slight but statistically significant increase in insulin levels was noted, from 13.3 μIU/mL to 14.05 μIU/mL (p=0.018). Amylase and lipase levels also showed increases: median amylase rose from 52.5 U/L to 58 U/L, and median lipase from 27.5 U/L to 36 U/L (p<0.001 for both). Patients with prediabetes and type 2 diabetes also showed marked improvements in glycemic parameters. Regarding the side effect profile, the most commonly reported adverse events were gastrointestinal symptoms such as nausea, vomiting, diarrhea, and constipation. Treatment was discontinued in four patients due to serious adverse effects: three developed acute pancreatitis (3.5%), and one had elevated liver enzymes (1.2%). Overall, 9.5% of patients were unable to continue the treatment for various reasons. Conclusion: This study demonstrated that liraglutide therapy leads to significant short- term weight loss and notable improvements in glycemic parameters in individuals with obesity. Notably, the ROC analysis indicated that the percentage of weight loss at week 6 could serve as a useful predictor of treatment success and may help guide decisions regarding treatment continuation. Overall, the therapy was well tolerated, with most adverse effects being mild and manageable. However, the incidence of acute pancreatitis observed in this cohort was higher than reported in the literature, highlighting the need for careful monitoring regarding drug safety. These findings support liraglutide as an effective treatment option for obesity.