Kadınlarda benimsenen cinsiyet rollerine göre kişilik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Cinsiyet ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiye dair araştırmalar literatürde bulunmasına rağmen, özellikle ülkemizde cinsiyet rollerine ilişkin kişilik özellikleri ile ilgili araştırmalar çok sınırlıdır. Günümüzde cinsiyet rollerinin yalnızca biyolojik temelli değil, aynı zamanda toplum tarafından cinsiyete atfedilen özelliklerle şekillendiği görüşü hakimdir.

Bu araştırmada kadınların kişilik özelliklerinin benimsedikleri cinsiyet rollerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda kadınların cinsiyet rollerinin kişilik özelliklerini ne kadar yordadığı incelenmiştir.

Araştırmanın örneklemini, İstanbul’da yaşayan, yaşları 20 ila 36 arasında değişen 239 kadın katılımcı oluşturmaktadır.

Katılımcıların kişilik özellikleri ile benimsedikleri cinsiyet rollerini belirlemek için ölçüm araçları olarak, “Bem Cinsiyet Rolleri Envanteri (BCRE)” ve “Beş Faktör Kişilik Envanteri (5FKE)” kullanılmıştır. Bu envanterler gönüllülük esas alınarak, kişilere ard arda uygulanmıştır.

Araştırma sonucunda benimsenen cinsiyet rollerine göre kişilik özellikleri arasında farklılıklar belirlenmiştir. Genel olarak kadınsı cinsiyet rollerini benimseyen kadınlar hoşgörü, sakinlik, yumuşak başlılık/geçimlilik, uzlaşma, duygusal dengesizlik ve kendine güvensizlik puanları daha yüksek; erkeksi kadınların dışadönüklük, girişkenlik ve heyecan arama puanları daha yüksek ve yumuşak başlılık, uzlaşma, sakinlik, hoşgörü puanları daha düşüktür. Androjen cinsiyet rolünde olan kadınların ise öz-denetim/sorumluluk, yumuşak başlılık, düzenlilik, analitik düşünme, duyarlılık alt boyutlarından aldıkları puan diğer cinsiyet rollerini benimseyen kadınlardan daha yüksek, kendine güvensizlik puanı ise daha düşüktür.

Çalışma, kişilik özelliklerinin kadın ve erkek ayırımı dışında, benimsenen cinsiyet rollerine göre de etkilendiğini gösteren önemli bir argümandır. Bulgular, cinsiyet rollerine göre sahip olunan kişilik özellikleri açısından tartışılmıştır.

Although there are some researches in literature about relationship between sexuality and personality traits, researches upon personality traits related to gender roles are very limited, especially in our country. That gender roles are not only originated from biologically but also they are shaped by society in the context of traits that are ascribed to sexuality is a dominant idea nowadays.

This study is aimed at investigating of individuals’ personality traits in terms of gender roles they adopted. In this direction, it was investigated that to what extent can individuals’ gender roles predict their personality traits.

The sample of research contains 239 female participants living in İstanbul, whose ages varying from 20 to 36.

Personality traits of participants were measured by The Five-Factor Personality Inventory (FFPI) and their perceptions about their own gender roles were measured by The Bem Sex-Role Inventory (BSRI). The Five-Factor Personality Inventory (FFPI) and The Bem Sex-Role Inventory (BSRI) were used as measurement devices.

In consequence of reasearch, the differences between personality traits in terms of adopted gender roles are defined. In general, the women adopting feminine gender roles have higher scores in tolerance, calmness, agreeableness, reconciliation, emotional instability, lack of self-confidence; masculine women have higher scores in extraversion, assertiveness and sensation seeking, however they have lower scores in agreeableness, reconciliation, calmness, tolerance. The women adopting androgen gender roles have higher scores than women adopting other gender roles in conscientiousness, agreeableness, orderliness, analytical thinking, sensivity subdimensions; on the other hand, these women have lower scores in lack of self-confidence.

Consequently some personality traits in the gender roles that are adopted independent from sexualities are also defined. Out of female and masculine discrimination, working is an important argument showing that sexuality affects personality traits in respect of adopted roles.