Hemşirelerde liderlik ve örgütsel bağlılığın değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma hemşirelerin liderlik davranışlarını ve örgütsel bağlılık düzeyinin değerlendirilmesi ve ilişkili değişkenlerin belirlenmesiyle amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın örneklemi İstanbul ilinde bulunan özel bir hastanede çalışan 134 hemşireden oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak Hemşire Bilgi Formu, Denison Örgüt Kültürü Ölçeği, Liderlik Davranışı Ölçeği ve Sosyotropi-Otonomi Ölçeği kullanıldı. Veriler bilgisayar ortamında SPSS programı ile yapıldı. Araştırmaya katılan hemşirelerin yaşları 18 ve 54 arasında değişmekte olup yaş ortalaması 29,78 ± 7,28’dir. Hemşirelerin %35,1’i sağlık meslek lisesi mezunu ve %35,1’i lisans mezunudur. Bu çalışmada hemşirelerin Sostoropi-Otonomi ölçeği en yüksek puan ortalama değeri ise 211,27 ± 24,12 (Dağılım; 111-273)’dir. Çalışmada hemşirelerin Denison Örgüt Kültürü Ölçeği’nin Katılım Kültürü alt boyutunun puanı en yüksek (3,25 ± 0,57), Misyon Kültürü alt ölçeği puanı ise en düşük (3,13 ± 0,48) olarak saptandı. Liderlik Davranışı Ölçeği’nin Değişim Odaklı Liderlik alt ölçeği en yüksek puanı 2,30 ± 0,94, Görev Odaklı Liderlik alt ölçeği en düşük puanı 2,18 ± 0,93 aldıkları saptandı. Sosyotropi-Otonomi Ölçeği toplam puan ortalamaları ile Denison Örgüt Kültürü Ölçeği alt boyut puanları arasında anlamlı derecede pozitif yönlü ancak zayıf ilişki saptandı (rs = 0,19-0,22, p < 0,05). Sosyotropi Ölçeği ile Liderlik Davranışı Ölçeği arasında anlamlı derecede pozitif yönlü ve düşük şiddetli (rs= 0,18-21, p < 0,05) bir ilişki belirlendi. Otonomi Ölçeği ile Liderlik Davranışı Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p > 0,05). Denison Örgüt Kültürü Ölçeği ve Liderlik Davranışı Ölçeği alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p > 0,05). Kurumun çalışanı olumlu yönde destekleyen; eğitim, grup çalışmaları, ödüllendirme yöntemi, liderlik vasıflarını güdülemeye yönelik çalışmalar yapması hemşirelerde liderliği ve örgüte bağlılığı olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir.

The aim of the study was to assess the nurses’ leadership behaviours and organizational commitment and to determine the factors associated with leadership behaviours and organizational commitment. The study adopted a descriptive design. This study was conducted at a private hospital in Istanbul. Study sample comprised of a total of 134 nurses who met the inclusion criteria. Data were collected using Nurse Information Questionnaire, Denison Organizational Culture Questionnaire, Leadership Behaviors Scale and Sociotropy-Autonomy Scale (SAS). The statistical analysis was performed using SPSS software (version 16). The mean age of the nurses was 29.78 ± 7.28 (range 18-54). More than thirty (35.1%) percent of nurses were nursing high school graduates and 35.1% of sample completed from undergraduate program. Nurses’ mean score of Sociotropy-Autonomy Scale was 211.27 ± 24.12 (Range: 111-273). Nurses’ mean scores of Denison Organizational Culture Questionnaire for Involvement subscale was the highest score (3.25 ± 0.57) and Mission subscale was the lowest score (3.13 ± 0.48). Mean score of Leadership Behaviors Scale’s Change-based leadership subscale was the highest (2.30 ± 0.94), mean score of Task-based leadership subscale was the lowest (2.18 ± 0.93). Study found a weak but positive relationship between means of Sociotropy-Autonomy Scale and Denison Organizational Culture Questionnaire subscales (rs = 0.19 - 0.22, p < 0.05), and between Sociotropy Scale and Leadership Behaviors Scale scores (rs= 0.18-0.21, p < 0.05). There was not a statistically significant relationship between mean scores of Autonomy Scale and Leadership Behaviors Scale (p > 0.05). There was not a statistically significant relationship between mean scores of Denison Organizational Culture Questionnaire and Leadership Behaviors Scale (p > 0.05). In order to improve the nurses’ leadership skills and organizational commitment, it is crucial to develop strategies, educational programmes, focus group discussions, rewarding methods to motivate development of leadership.